giáo án văn 11 vội vàng
Soạn bài: Vội vàng - ngữ văn 11 tập 2 ngắn gọn nhất. Nhằm giúp học sinh giảm bớt thời gian soạn bài nhưng vẫn đảm bảo nắm đủ ý, baivan giới thiệu các em tổ hợp bài soạn cực ngắn, siêu ngắn và ngắn nhất. Từ đó, học sinh có thêm lựa chọn bài soạn phù hợp với của mình. Soạn Vội vàng cực ngắn - baivan
Bài giảng Ngữ Văn 11 Vội vàng Dàn ý Phân tích bài thơ "Vội vàng" - Xuân Diệu 1. Mở bài - Giới thiệu tác giả Xuân Diệu - Giới thiệu chung về bài thơ Vội vàng 2. Thân bài a. 13 câu đầu - Tình yêu cuộc sống tha thiết, đắm say của Xuân Diệu: - Đoạn thơ ngũ ngôn: "Tôi muốn tắt nắng đi Cho màu đừng nhạt mất Tôi muốn buộc gió lại Cho hương đừng bay đi"
VỘI VÀNG - Xuân Diệu Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức - Cảm nhận được niềm khát khao sống mãnh liệt, sống hết mình và quan niệm về thời gian, tuổi trẻ, hạnh phúc của Xuân Diệu được thể hiện qua tác phẩm. - Hiểu được sự kết hợp giữa mạch cảm xúc dào dạt và mạch luận lí trong bài thơ, những sáng tạo mới mẻ trong nghệ thuật biểu hiện. 2. Kỹ năng
Soạn bài Vội vàng chương trình Nâng cao Câu 1: Bài thơ được viết như một dòng cảm xúc hối hả tuôn trào, nhưng vẫn tuân theo một bố cục khá rõ ràng, thể hiện mạch triết luận sâu sắc và chặt chẽ. Hãy tìm bố cục ấy? Đoạn 1 (13 câu thơ đầu): Bộc lộ tình yêu cuộc sống trần thế.
1.Kiến thức. Trẻ biết tên truyện, hiểu nội dung câu truyện. (Vì tính vội vàng hấp tấp mà suýt nữa Dê con bị Sói ăn thịt) Biết luật của trò chơi. 2.Kỹ năng. Trẻ chú ý nghe cô kể chuyện và trả lời được câu hỏi củ cô. - Diễn đạt được giọng của các nhân vật
phân tích Vội Vàng - thầy Nhật dạy văn - ngữ văn lớp 11Liên hệ quảng cáo 0868318899. ngữ văn lớp 11Liên hệ quảng cáo 0868318899.
cingbesbupu1979. giả Xuân Diệu Là nhà thơ của tình yêu, của mùa xuân và tuổi trẻ với giọng thơ sôi nổi, đắm say, yêu đời thắm Xuân Diệu là sự kết hợp giữa Đông và Tây , cổ và kim Xuân Diệu là tấm gương lao động nghệ thuật nghiêm túc, có sức sáng tạo dồi dào,bền bỉ, có đóng góp lớn trên nhiều lĩnh vực đối với nền văn học Việt Nam hiện đại- Các tác phẩm chính sgk Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo án Thao giảng ngữ văn 11 Vội vàng - Xuân Diệu", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trênCHÀO MỪNG QUÍ THẦY CÔ MnDù thithao gi¶ngcômVội vàng Xuân Diệu I/ TÌM HIỂU giả Xuân Diệu Là nhà thơ của tình yêu, của mùa xuân và tuổi trẻ với giọng thơ sôi nổi, đắm say, yêu đời thắm Xu©n DiÖu lµ sù kÕt hîp gi÷a §ng vµ Tây , cổ và kim Xuân Diệu là tấm gương lao động nghệ thuật nghiêm túc, có sức sáng tạo dồi dào,bền bỉ, có đóng góp lớn trên nhiều lĩnh vực đối với nền văn học Việt Nam hiện đại- Các tác phẩm chính sgk Dùa vµo tiÓu dÉn vµ sù chuÈn bÞ bµi ë nhµ em hy nªu vµi nt c¬ b¶n vÒ nhµ th¬ Xu©n DiÖu ?Xu©n DiÖu 1916 – 1985 Xuân Diệu và Huy CậnNSND Bạch Diệp Người đã từng là vợ của nhà thơ Xuân Diệu2 . T¸C PHÈM a. Xuất xứ Em hãy nêu xuất xứ của bài thơ? “vội vàng “ in trong tập “ thơ thơ “ 1938 , là bài thơ tiêu biểu của Xuân Diệu thời kì trước cách mạng .b. Đọc và tìm hiểu bố cục bài thơ Đọc Bố cục Theo em bài thơ có thể chia làm mấy đoạn ? Ý chính của từng đoạn ? PhÇn 1 T×nh yªu cuéc sèng trÇn thÕ tha thiÕt 13 c©u Çu PhÇn 2 Quan niÖm vÒ thêi gian, tuæi trÎ cña thi nh©n 17 c©u tiÕp PhÇn 3 Th¸i é sèng véi vµng Ó tËn hëng h¹nh phóc cßn l¹i 3 phần II . äc - hiÓu chi tiÕt 1 t×nh yªu cuéc sèng trÇn thÕ tha thiÕt cña thi nh©n a . Bèn c©u th¬ Çu íc muèn k× l¹ Bèn c©u th¬ Çu thÓ hiÖn mong muèn g× cña t¸c gi¶ ? Thùc chÊt cña íc muèn ã ?+ Muèn t¾t n¾ng + Muèn buéc giã gi÷ mµu s¾c Gi÷ h¬ng th¬m Gi÷ l¹i vÎ Ñp thêi gian o¹t quyÒn t¹o ho¸ NghÖ thuËt biÓu ¹t trong o¹n th¬ cã g× Æc s¾c ? + ThÓ th¬ n¨m ch÷ -> Dån nn c¶m xóc + iÖp tõ iÖp ng÷ -> Kh¸t väng mnh liÖt + NghÖ thuËt biÓu ¹t==> T×nh yªu cuéc êi tha thiÕtb. VÎ Ñp cña cuéc sèng trÇn 1- T×m nh÷ng h×nh ¶nh kh¾c ho¹ c¶nh s¾c mïa xu©n? - C¶nh s¾c ã cã iÓm chung g×?Nhãm 4 - NhËn xt quan niÖm vÒ cuéc êi cña Xu©n DiÖuNhãm 2- C©u th¬ nµo theo em lµ míi mÎ, hiÖn ¹i nhÊt? - Hy ph©n tÝch. C©u th¬ thÓ hiÖn qu©n niÖm g× cña Xu©n DiÖu?Nhãm 3 - Ph©n tÝch nh÷ng s¸ng t¹o éc ¸o cña Xu©n DiÖutrong o¹n th¬?Nhãm 1 - T×m nh÷ng h×nh ¶nh kh¾c ho¹ c¶nh s¾c mïa xu©n? - C¶nh s¾c ã cã iÓm chung g× ?Của ong bướm này đây tuần tháng mật; Này đây hoa của đồng nội xanh rì; Này đây lá của cành tơ phơ phất; Của yến anh này đây khúc tình si; Và này đây ánh sáng chớp hàng mi; Mỗi buổi sớm thần Vui hằng gõ cửa; Tháng giêng ngon như một cặp môi gần; * H×nh ¶nh kh¾c ho¹ c¶nh s¾c mïa xu©n + §ång néi xanh r× + Cµnh t¬ ph¬ phÊt + Bím ong tuÇn th¸ng mËt + Hoa l¸ + YÕn anh khóc t×nh si + Hµng mi chíp s¸ng + ThÇn Vui gâ cöa.=> C¶nh vËt gÇn gòi, quen thuéc cña cuéc sèng -> hÊp dÉn T¬i Ñp, giÇu søc sèng, trµn Çy xu©n s¾c. §ang trong tr¹ng th¸i ¸i ©n h¹nh phóc xu©n t×nh. * C©u th¬ míi mÎ “ Th¸ng giªng ngon nh mét cÆp mi gÇn ” So s¸nh nh©n ho¸ CÆp mi gÇn cô thÓ - Th¸ng giªng trõu tîng vÎ Ñp cña con ngêi vÎ Ñp cña thiªn nhiªn => míi mÎ, éc ¸o vµ t¸o b¹o -> Gîi c¶m gi¸c cña ¸i ©n h¹h phóc. => Quan niªm vÒ c¸i Ñp Con ngêi trong é xu©n lµ chuÈn mùc cao nhÊt cña c¸i Ñp Quan niªm trung ¹i Thiªn nhiªn lµ chuÈn.Nhãm 2 C©u th¬ nµo theo em lµ míi mÎ, hiÖn ¹i nhÊt? Hy ph©n tÝch. C©u th¬ thÓ hiÖn qu©n niÖm g× cña Xu©n DiÖu?Nhãm 3 Ph©n tÝch nh÷ng s¸ng t¹o éc¸o cña Xu©n DiÖu trong o¹n th¬?Của ong bướm này đây tuần tháng mật; Này đây hoa của đồng nội xanh rì; Này đây lá của cành tơ phơ phất; Của yến anh này đây khúc tình si; Và này đây ánh sáng chớp hàng mi; Mỗi buổi sớm thần Vui hằng gõ cửa; Tháng giêng ngon như một cặp môi gần; * §Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt - LiÖt kª kÕt hîp víi iÖp tõ Sö dông ¹i tõ nµy ©y Ó chØ -> VÎ Ñp phong phó, giµu cã, rÊt gÇn gòi trong êi sèng. - Tõ ng÷, h×nh ¶nh gîi c¶m - Giäng iÖu si næi tha thit. - §iÖp có ph¸p linh ho¹t kÕt hîp víi ¶o ng÷ rÊt T©y tõ cña Æt lªn tríc X¸c Þnh quyÒn së h÷u - So s¸nh nh©n ho¸Nhãm 3 Ph©n tÝch nh÷ng s¸ng t¹o éc ¸o cña Xu©n DiÖu trong o¹n th¬?* Quan niªm nh©n sinh cña Xu©n DiÖu. - Cuéc êi trÇn thÕ lµ Ñp nhÊt, ¸ng sèng ¸ng yªu nhÊt. - NiÒm h¹nh phóc lín lao cña con ngêi lµ îc sèng gi÷a cuéc êi, gi÷a tuæi xu©n vµ trong t×nh yªu. -> T×nh yªu êi, niÒm kh¸t khao giao c¶m mnh liÖt víi êicña thi nh©n. -> LÝ do muèn nÝu ko sù tri ch¶y cña thêi gian.* T©m tr¹ng Çy m©u thuÉn nhng thèng nhÊt C©u th¬ cuèi Sung síng >< véi vµng Muèn sèng gÊp, sèng nhanh, sèng véi, tranh thñ thêi 4 NhËn xt quan niÖm vÒ cuéc êi cña Xu©n DiÖu2. Quan niªm cña thi nh©n vÒ thêi gian, tuæi trÎ. Mêi b¶y c©u th¬ tiÕp theoNhãm 2 T×m hÖ thèng nh÷ng h×nh ¶nh èi lËp trong äan th¬ ?nh÷ng h×nh ¶nh ã thÓ hiÖn quy luËt g× ?Nhãm 1 Xu©n diÖu cã quan niÖm nh thÕ nµo vÒ thêi gian? Thíc o thêi gian theo nhµ th¬ lµ g×? quan niÖm ã cã g× kh¸c tríc?Nhãm 3 NhËn xt vÒ h×nh ¶nh thiªn hiªn îc miªu t¶ ë o¹n th¬ ? T©m tr¹ng cña thi nh©n qua bøc tranh ã?Nhãm 4 Ph¸t hiÖn nh÷ng Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt cña o¹n th¬? 2. Quan niªm cña thi nh©n vÒ thêi gian, tuæi trÎ. Mêi b¶y c©u th¬ tiÕp theo * Quan niÖm vÒ thêi gian Xu©n DiÖu Ngêi xa - Thêi gian tuyÕn tÝnh - TuÇn hoµn Mét i khng l¹i i råi trë l¹i - ChuÈn mùc Sinh mÖnh con ngêi - Sinh mÖnh vò trô tuæi xu©nNhãm 1 Xu©n DiÖu cã quan niÖm nh thÕ nµo vÒ thêi gian? Thíc o thêi gian theo nhµ th¬ lµ g×? quan niÖm ã cã g× kh¸c tríc?Nhãm 2 T×m hÖ thèng nh÷ng h×nh ¶nh èi lËp trong äan th¬ ?nh÷ng h×nh ¶nh ã thÓ hiÖn quy luËt g× ?“ Xu©n ¬ng tíi, nghÜa lµ xu©n ¬ng quaXu©n cßn non , nghÜa lµ xu©n sÏ giµMµ xu©n hÕt , nghÜa lµ ti còng mÊt . Lßng ti réng nhng lîng ¬× cø chËtKhng cho dµi thêi trÎ cña nh©n gianNãi lµm chi r»ng xu©n vÉn tuÇn hoµn ,NÕu tuæi trÎ ch¼nng hai lÇn th¾m laÞCßn trêi dÊt nhng ch¼ng cßn ti mi ”“Xu©n ¬ng tíi, nghÜa lµ xu©n ¬ng quaXu©n cßn non , nghÜa lµ xu©n sÏ giµMµ xu©n hÕt , nghÜa lµ ti còng mÊt . Lßng ti réng nhng lîng ¬× cø chËtKhng cho dµi thêi trÎ cña nh©n gianNãi lµm chi r»ng xu©n vÉn tuÇn hoµn ,NÕu tuæi trÎ ch¼nng hai lÇn th¾m laÞCßn trêi Êt nhng ch¼ng cßn ti mi” * HÖ thèng c¸c h×nh ¶nh èi lËp Xu©n tíi - xu©n qua Xu©n non - xu©n giµ Xu©n hÕt - ti mÊtLßng réng - êi chËtXu©n tuÇn hoµn - tuæi trÎ ch¼ng cã hai lÇn Vò trô v h¹n - êi ngêi h÷u h¹n Ph¶i biÕt qói träng tuæi xu©n, thêi gian. 2. Quan niªm cña thi nh©n vÒ thêi gian, tuæi trÎ. Mêi b¶y c©u th¬ tiÕp theoNhãm 2 T×m hÖ thèng nh÷ng h×nh ¶nh èi lËp trong äan th¬ ?nh÷ng h×nh ¶nh ã thÓ hiÖn quy luËt g× ? 2. Quan niªm cña thi nh©n vÒ thêi gian, tuæi trÎ. Mêi b¶y c©u th¬ tiÕp theo * §Æc s¾c nghÖ thuËt - §iÖp tõ nghÜa lµ - KÕt cÊu Nãi lµm chinÕu;cßnnhng ch¼ng cßn;nªn; - iÖp ng÷ - c©u hái tu tõ ph¶i ch¨ng §Þnh nghÜa mang tÝnh kh¼ng Þnh tÝnh tÊt yÕu qui luËt cña thiªn nhiªn - Giäng th¬ ch× chiÕt, giËn hên, tranh biÖn. - NghÖ thuËt nh©n ho¸. - NghÖ thuËt chuyÓn æi c¶m gi¸c. Nhãm 3 NhËn xt vÒ h×nh ¶nh thiªn hiªn îc miªu t¶ ë o¹n th¬ ? T©m tr¹ng cña thi nh©n qua bøc tranh ã?Nhãm 4 Ph¸t hiÖn nh÷ng Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt cña o¹n th¬? * Bøc tranh thiªn nhiªn vµ t©m tr¹ng cña nhµ th¬. - Thiªn nhiªn + N¨m th¸ng .chia phi + Giãhên + Sng nóitiÔn bÞªt. + Chimsî Thiªn nhiªn îc nh©n ho¸, nhuèm mµu s¾c chia ly - T©m tr¹ng Buån, nuèi tiÕc, lo sî tríc sù ch¶y tri cña thêi gian T×nh yªu êi tha thiÕt* C©u cuèi o¹n Mau i thi Mïa cha ng¶ chiÒu hmLêi giôc gi sèng véi vµng, tËn hëng nh÷ng phót gi©y quÝ gi¸ cña tuæi xu©n. Muèn nÝu ko thêi gian nhng khng îc. VËy chØ cßn mét c¸ch lµ hy sèng cao é gi©y phót cña tuæi xu©n. * Cñng cè+ Néi dung- Hai o¹n th¬ h më mét t©m hån yªu êi, yªu sèng mnh liÖt, quan niÖm nh©n sinh tiÕn bé cña thi nh© Hai o¹n th¬ lµ sù lÝ gi¶i cho c©u hái V× sao ph¶i sèng véi vµng? + Cuéc êi trÇn thÕ lµ Ñp nhÊt, ¸ng sèng nhÊt + §êi ngêi, tuæi xu©n Ñp nhng ng¾n ngñi.+ NghÖ thuËt§o¹n th¬ thÓ hiÖn nh÷ng s¸ng t¹o, nh÷ng c¸ch t©n nghÖ thuËt éc ¸o cña Xu©n DiÖu* Quan niÖm cña Xu©n DiÖu Sèng véi vµng lµ sèng cao é, hÕt m×nh, tËn hëng vµ tËn hiÕn Lµm cho cuéc sèng cã ý Sèng hëng l¹c Con ngêi chØ biªt hëng thô Lèi sèng Ých kØ, tÇm thêng* Bµi häc Mçi ngêi cÇn biÕt quÝ träng quÜ thêi gian sèng cña m×nh, biÕt lµm cho nã cã ý nghÜa h¬n. dÉn vÒ nhµ. - VÒ häc kÜ bµi - Häc thuéc bµi th¬ - So¹n tiÕp phÇn3 tiÕt sau t×m hiÓu. - Su tÇm thªm mét sè bµi th¬ cña Xu©n DiÖu. xin chân thành cảm ơn
A- Mục tiêu cần đạt Giúp học sinh - Có thêm kiến thức cơ bản về thơ Xuân Diệu trước cách mạng tháng 8 – 1945- Trên cơ sở những kiến thức về thơ Xuân Diệu trước cách mạng tháng 8/1945, hiểu thêm về bài thơ Vội Vàng trong chương trình Ngữ văn 11B- Chuẩn bị phương tiện- SGK, SGV và SBT ngữ văn 11- Tài liệu tham khảo về Xuân Diệu, thiết kế bài giảng C- Phương pháp sử dụng- Diễn giảng, thuyết trình- Phát vấnD- Nội dung và tiến trình lên lớp Bạn đang xem tài liệu "Giáo án môn Ngữ văn lớp 11 - Vội vàng", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trênNgày soạn 16/01 /2010 Ngày dạy tuần 23- 24 25/1- 06/2/2010 Lớp dạy 11K- 11F Chủ đề tự chọn bám sát ĐỂ HIỂU THấM BÀI THƠ VỘI VÀNG A- Mục tiêu cần đạt Giúp học sinh - Có thêm kiến thức cơ bản về thơ Xuân Diệu trước cách mạng tháng 8 – 1945 - Trên cơ sở những kiến thức về thơ Xuân Diệu trước cách mạng tháng 8/1945, hiểu thêm về bài thơ Vội Vàng trong chương trình Ngữ văn 11 B- Chuẩn bị phương tiện - SGK, SGV và SBT ngữ văn 11 - Tài liệu tham khảo về Xuân Diệu, thiết kế bài giảng C- Phương pháp sử dụng - Diễn giảng, thuyết trình - Phát vấn D- Nội dung và tiến trình lên lớp . – Thơ Xuõn Diệu trước Cỏch mạng thỏng Tỏm Trước Cỏch mạng thỏng Tỏm, Xuõn Diệu cú hai tập thơ Thơ thơ 1938 và Gửi hương cho giú 1945. ễng là nhà thơ tiờu biểu của phong trào Thơ Mới cả về nội dung lẫn hỡnh thức. Trong Thi nhõn Việt Nam, Hoài Thanh đó khẳng định “Xuõn Diệu là nhà thơ mới nhất trong cỏc nhà thơ mới, nhà thơ đại biểu đầy đủ nhất cho thời đại”. Khỏc với cỏc nhà thơ cựng thời kỡ, Xuõn Diệu gắn bú thiết tha với cuộc sống, “Lầu thơ của ụng xõy dựng trờn đất của một tấm lũng trần gian”. Khỏt vọng mónh liệt đến với cuộc đời, giao cảm với đời là một trong những yếu tố tạo nờn sức hấp dẫn của thơ Xuõn Diệu. Cảm hứng về tỡnh yờu là cảm hứng nổi bật trong thơ Xuõn Diệu. Với ụng, tỡnh yờu đó trở thành lẽ sống, “làm sao sống được mà khụng yờu”, mặc dầu ụng cảm nhận “ Yờu là chết ở trong lũng một ớt, vỡ mấy khi yờu mà chắc được yờu”. Bởi thế, ụng luụn cú tõm trạng Vội vàng, Giục gió . ễng sợ thời gian, ụng muốn vũ trụ ngưng đọng Tụi muốn tắt nắng đi Cho màu đừng nhạt nắng Tụi muốn buộc nắng lại Cho hương đừng bay đi. Vội vàng hay là Mau với chứ, vội vàng lờn với chứ Em em ơi, tỡnh non sắp già rồi Gấp đi em, anh rất sợ ngày mai Đời trụi chảy, lũng ta khụng vĩnh viễn. Giục gió Tỡnh yờu được Xuõn Diệu diễn tả với nhiều cung bậc, từ Gặp gỡ rồi Yờu, cho đến khi Xa cỏch , Biệt li ờm ỏi và với những tõm trạng và hành động khỏc nhau Cú khi là sự “dại khờ”, “mời yờu” hay “ngẩn ngơ”, “nhớ mụng lung”,“sầu”, Cũng cú khi “ rạo rực” khỏt vọng Thà một phỳt huy hoàng rồi chợt tối Cũn hơn buồn le lúi suốt trăm năm . Xuõn Diệu đó thể hiện được một tỡnh yờu đớch thực, khụng e ấp ngượng ngựng khi bày tỏ tỡnh yờu. ễng muốn tạo nờn một khụng gian thấm đẫm tỡnh yờu để gửi gắm niềm khao khỏt về tỡnh yờu vụ biờn và tuyệt đớch Yờu tha thiết thế vẫn cũn chưa đủ Phải núi yờu trăm bận đến nghỡn lần Phải mặn nồng cho mói mói đem xuõn Đem chim bướm thả trong vườn tỡnh ỏi. Phải núi Dẫu tỡnh yờu cú nồng chỏy, mónh liệt nhưng nú vẫn khụng được cuộc đời đún nhận, khiến “cỏi tụi” phải cầu xin Mở miệng vàng.. và hóy núi yờu tụi Dầu chỉ là trong một phỳt mà thụi!... Mời yờu Càng yờu cuộc đời bao nhiờu, Xuõn Diệu càng tự đày ải trỏi tim của mỡnh và càng thất vọng bấy nhiờu Điều đú đó tạo nờn sự “cụ đơn muụn lần muụn thuở cụ đơn” cho nhà thơ. Đặc biệt, cú khi “ cỏi tụi” đó lờn đến đỉnh cao của sự cụ đơn, nhỏ nhen, tầm thường Ta là Một, là Riờng là thứ Nhất Khụng cú chi bố bạn nổi cựng ta ! “Cỏi tụi” gục xuống, sợ hói, thốt lờn lời rờn rỉ trước cuộc đời thờ ơ, lạnh nhạt, hay đau đớn van xin “Chớ đạp hồn em”, “Chớ để riờng em phải gặp lũng em” và rơi vào tõm trạng tuyệt vọng Xao xỏc tiếng gà, trăng ngà lạnh buốt Mắt run mờ, kỉ nữ thấy trăng trụi Du khỏch đi, du khỏch đó đi rồi . Lời kĩ nữ Cũng vỡ thế, tỡnh yờu trong thơ Xuõn Diệu gắn liền với nỗi cụ đơn và sự hoài nghi. Ngay cả khi “ được yờu” nhưng “ cỏi tụi” vẫn lo sợ vỡ cảm nhận sự biệt li, tan vỡ đang dần đến. Cho dự cựng người yờu dạo bước dưới ỏnh trăng “cỏi tụi” vẫn cảm thấy Trăng sỏng, trăng xa, trăng rộng quỏ Hai người nhưng chẳng bớt bơ vơ. hay là Nắng mọc chưa tin, hoa rụng khụng ngờ Tỡnh yờu đến, tỡnh yờu đi ai biết Trong gặp gỡ đó cú mầm li biệt Những vườn xưa nay đoạn tuyệt dấu hài” Giục gió Cú thể núi, tỡnh yờu trong thơ Xuõn Diệu thời kỡ này rất nồng chỏy, “vụ biờn” để rồi rơi vào bi kịch của một trỏi tim hiến dõng nhầm chỗ và “say khướt đau thương”. Về nghệ thuật Xuõn Diệu cảm nhận cuộc sống bằng nhiều giỏc quan mà đặc biệt là cảm giỏc Thơ duyờn, Vội vàng, Nhị hồ, . ễng sử dụng ngụn ngữ thơ rất sỏng tạo, và luụn cú sự tỡm tũi mới mẻ, độc đỏo nhằm tạo nờn sức gợi tả, truyền cảm mạnh mẽ cho thơ Đõy mựa thu tới, Khi chiều giăng lưới, Vội vàng. Xuõn Diệu đó sử dụng thành cụng sự tương quan giữa cỏc màu sắc, õm thanh nhịp điệu để tạo nờn õm hưởng trong thơ Nguyệt cầm, Thơ duyờn, . Túm lại Thơ của Xuõn Diệu trước Cỏch mạng thỏng Tỏm biểu hiện rừ tấm lũng của một con người nặng tỡnh với đời song bế tắc. Tỡnh yờu nam nữ trong thơ Xuõn Diệu thời kỡ này được diễn tả với tất cả cung bậc của nú qua những vần thơ uyển chuyển giàu õm thanh, màu sắc, hỡnh ảnh, để lại õm vang mạnh mẽ trong lũng người đọc. E- Củng Cố- rút kinh nghiệm bài dạy - GV củng cố - GV rút kinh nghiệm bài dạy Kí duyệt của tổ trưởng Mỹ Lộc, ngày tháng năm 2010 Trần Thị Tươi
Bạn đang xem tài liệu "Giáo án Ngữ văn 11 Vội vàng - Xuân Diệu", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trênBài VỘI VÀNG Xuân Diệu I/ MỤC TIÊU BÀI HỌC - Cảm nhận được niềm khao khát sống mãnh liệt , sống hết mình , và quan niệm về thời gian , tuổi trẻ và hp của XD được thể hiện qua bài thơ . - Thấy được sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa mạch cảm xúc mãnh liệt dồi dào , và mạch lí luận chặt chẽ , cùng với những sáng tạo độc đáo về nt của nhà thơ . II/ PHƯƠNG PHÁP LÊN LỚP Gợi mở , phân tích , đàm thoại , III/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1/ Oån định lớp 2/ Kiểm tra bài cũ 3/ Bài mới Trong bài học hôm nay , chung ta sẽ được làm quen với một nhà thơ được coi là nhà thơ “mới nhất trong các nhà mơi” , từ dùng của Hoài Thanh , một hà thơ luôn khát khao với cuộc sống cuồng nhiệt , và luôn lo sợ trước sự trôi đi nhanh chóng của thời gian . Đó chính là nhà thơ XD với một tác phẩm rất nổi tiếng có tiêu đề “Vội Vàng” . Gọi hs đọc tiểu dẫn . Em hãy tóm tắt những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp thơ văn của XD . Sau Cách Mạng tháng tám năm 1945 thơ XD có đặc điểm gì nổi bật ? Bài thơ là một dòng cảm xúc mãnh liệt , dào dạt tuôn trào , nhưng vẫn theo mạch luân lí có bố cục chặt chẽ . Theo em bài thơ nên chia làm mấy đoạn ? Giáo viên gọi một hs đọc 4 câu đầu và cho biết suy nghĩ của mình về bốn câu thơ đó . Em có cảm nhận ntn về những câu thơ tiếp theo? XD là người ntn ?điều đó có ảnh hưởng gì đến giọng thơ đoạn hai không ? Gợi ý Là con người thiết tha về cuộc sống trần thế , cảm nhận được sự trôi đi nhanh chóng của thời gian , ý thức được sự ngắn ngủi của đời người . Cho nên giọng thơ ở đoạn hai đã thể hiện sự biến đổi , không còn mềm mại mượt mà , mà trở nên hờn giận rồi trở nên u hoài , u uất . Theo XD mỗi khoảng khắc trôi đi là một sự mất mát chia lìa , điều này được tác giả thể hiện rất rõ trong bài .Em hãy lấy những dẫn chứng tiêu biểu trong bài để minh chứng cho điều đó . Các cảm nhận về thời gian của XD xuất phát từ đâu? Đây là đoạn thơ đã bộc lộ lòng yêu đời cuồng nhiệt , khiến nhà thơ phải hối hả vội vàng đến với cuộc sống . Em hãy tìm những hình ảnh ngôn từ , nhịp điệu tiêu biểu để chứng minh điều đó . Em có nhận xét gì về đoạn thơ trên? I/Đọc hiểu tiểu dẫn 1/ Tác giả -Xuân Diệu 1916- 1985 -Tên khai sinh Ngô Xuân Diệu , bút danh khác Trảo Nha -Quê cha ở Hà Tĩnh , quê mẹ ở Bình Định , Xuâân Diệu lớn lên ở Qui Nhơn . - Trước c/mg t8 XD là nhà thơ mới , “mới nhất trong các nhà thơ mới” -Với một quan niệm sống mới mẻ cùng với một sự cách tân nghệ thuật đầy sáng tạo . Ông là một nhà thơ của mùa xuân , t/y tuổi trẻ , với một giọng thơ sôi nổi đắm say , yêu đời thắm thiết. - Sau c/mg t8 thơ XD hướng vào mạnh vào thực tế đời sống , giàu tính thời sự . - XD từng là uy viên ban chấp hành hội nhà văn VN các khoá I, II, III , là viện sĩ thông tấn viện hàn lâm nt cộng hoà dân chủ Đức . XD được nhà nước truy tặng giải thưởng HCM về vhnt năm 1996 , ông cũng là người được mệnh danh là ông hoàng thơ tình của VN . 2/ Xuất xứ tác phẩm Bài thơ Vội Vàng được in trong tập Thơ Thơ xuất bản năm 1938 . II / Tìm hiểu văn bản 1/ Bố cục Bài thơ là một dòng cảm xúc mãnh liệt tuôn trào , có bố cục chặt chẽ ,có thể chia làm ba đoạn . -Đoạn 1 13 câu đầu Bộc lộ tình yêu cuộc sống trần thế thiết tha . -Đoạn 2 câu 14-29 thể hiện sự băn khoăn trước sự ngắn ngủi của đời người , va sự trôi đi nhanh chóng của thời gian . - Đoạn 3 câu30 – hết thái độ cuống quýt , vội vàng để tận hưởng phút giây tuổi xuân của mình giữa mùa xuân của cuộc đời , của vũ trụ . 2 / Phân tích a/ Lòng yêu đời , yêu c/s cuồng nhiệt -Bốn câu thơ đầu diễn tả một ước muốn thật phi lí , trái qui luật tự nhiên , bởi nhà thơ muốn giữ mãi hương vị nồng nàn của sự sống . -Những câu tiếp khắc hoạ cuộc sống that hưũ tình lung linh hương sắc , tất cả đều non tơ tươi tắn . - Điệp từ “này đây “ diễn tả những nét đẹp của cuộc sốn đang ngồn ngộn phơi bày , quyến rũ , diễn tả một cuộc sống tươi đẹp khơi gợi những khát khao của con người . b/ Những băn khoăn về sự ngắn ngủi của đời người , trước sự trôi đi nhanh chóng của thời gian . tâm trạng phấp phỏng thời gian “ - Với hai câu thơ “Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già .” + Hai câu thơ trên tác gải đã sử dụng biện pháp nt đối lập Đương tới >< sẽ già . khảng định sự đồng nhất giữa mùa xuân và cuộc đời con người nói chung , mùa xuân trôi đi thì cuộc đời con người cũng chấm hết . “ Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất “ -Thời gian lấy mất mùa xuân , cũng có nghĩa là lấy đi tuổi trẻ của nhà thơ Đây là nỗi lo lắng nhất của XD , bởi ông luôn lo sợ thời gian trôi đi thì tuổi trẻ cũng không còn . “lòng tôi rộng nhưng lượng trời cứ chật , Không cho daì thời trẻ của nhân gian Nói làm chi rằng xuân tuần hoàn Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại “ L àm sao cuộc đời con người lại có hai lần “tuổi trẻ” , và khi thời gian đã trôi nhanh thì liệu tuổi trẻ có còn ? Như vậy , “ xuân vẫn tuần hoàn” thì c/s con người còn ý nghĩa gì khi tuổi trẻ đã hết Nếu không còn tuổi trẻ thì c/s con người cũng chẳng còn “Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi , Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời Mùi tháng năm đều rướm vị chia phôi Khắp sông núi vẫn than thầm tiễn biệt “ Qua c ái nhìn độc đáo của XD , mỗi khoảnh khắc trôi qua lại có một sự mất mát chia lìa Mùi .biệt “ . Mỗi sự vật trong vũ trụ đang từng giây , từng phút ngậm ngùi chia li , tiễn biệt một phần đời của mình Con gió xinh thì thào trong lá biếc Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi ? Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa . Cách cảm nhận về thời gian như vậy , xét đến cùng là do sự thức tỉnh sâu sắc về cái tôi cá nhân , về sự tồn tại có ý nghĩa của mỗi cá nhân trên đời , nâng nui trân trọng từng giây , từng phút của cuộc đòi , nhất là năm tháng của tuổi trẻ c/ Quan niệm sống vội vàng gấp gáp , để tận hưởng vẻ đẹp của thiên nhiên chóng tàn phai , p/h của tuổi trẻ khộng lặp lại . -Hình ảnh tươi mới đầy sức sống Sự sống mơn mởn ; mây đưa gió lượn ; cánh bướm với tình yêu ; cái hôn nhiều , non ước cỏ cây ; mùi thơm , ánh sáng , thanh sắc ; xuân hồng . -Ngôn từ động từ mạnh , tăng tiến dần + ôm , riết , say , thâu , chếnh choáng , đã đầy , no nê, cắn . -Nhịp điệu dồn dập , sôi nổi , hối hả, cuồng nhiệt được tạo nên bởi những câu dài ngắn xen kẽ , vối nhiều động từ có tác dụng tạo nhịp điệu và ngắt nhịp nhanh , mạnh “ta” lặp lại 5 lần ; và “3lần”; “cho” 3 lần . Đoạn thơ này rất tiêu biểu cho sự cách tân nghệ thuật của Xuân Diệu trong thơ mới . III/ Ghi nhớ sgk
Bạn đang xem tài liệu "Giáo án Ngữ văn 11 tiết 79-80 Vội Vàng - Xuân Diệu", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trênTiết 79-80 Vội Vàng _Xuân Diệu_ Mục tiêu học tập Về tri thức Sau khi học xong bài này học sinh có khả năng Nêu được những hiểu biết của mình về cuộc đời và sự nghiệp văn chương của nhà thơ Xuân Diệu. Trình bày được lòng yêu thiên nhiên, yêu cuộc đời mãnh liệt cùng với quan niệm mới mẻ về thời gian, tuổi trẻ và hạnh phúc của nhà thơ. Chỉ ra sự kết hợp nhuần nhị giữa mạch cảm xúc dồi dào và mạch triết lý sâu sắc trong bài thơ cùng với những sáng tạo mới lạ trong hình thức thể hiện. Về kĩ năng Đọc diễn cảm bài thơ, lúc say mê, náo nức, lúc chậm rãi, trầm buồn, đúng nhịp điệu. Phân tích được nội dung và nghệ thuật của bài thơ. Về thái độ Có tình cảm với bài thơ “Vội vàng” và nhà thơ Xuân Diệu Nhận thức được giá trị của thời gian và tuổi trẻ trong cuộc đời của mỗi con người để từ đó có thái độ sống tích cực hơn. Khái quát những nội dung chính Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm. Đọc-hiểu tác phẩm + Những cảm nhận độc đáo về thiên nhiên tươi đẹp + Quan niệm mới mẻ về thời gian và tuổi trẻ + Thái độ của nhà thơ trước cuộc đời + Những biện pháp nghệ thuật độc đáo. Phương pháp, phương tiện, tài liệu học tập. Phương pháp dạy học chủ yếu Thuyết trình kết hợp đàm thoại. Câu hỏi gợi mở kết hợp phần luyện tập trong SGK. Phương tiện, tài liệu học tập GV SGK ngữ văn 11 tập 2, SGV ngữ văn 11 tập 2, tập thơ Xuân Diệu. Giáo án cá nhân. Kiểm tra bài cũ Đặt 2 câu hỏi cho 2 học sinh lên kiểm tra bài cũ. Câu 1 Trình bày những hiểu biết của em về cuộc đời của nhà văn Tản Đà. Sự nghiệp văn chương của ông có gì đáng chú ý? Câu 2 Đọc thuộc lòng bài thơ “Hầu trời”. Nêu nội dung và những đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ. Gợi ý trả lời Câu 1 Tản Đà 1889 – 1939 tên thật Nguyễn Khắc Hiếu, quê ở Sơn Tây nay là Ba Vì. Bút danh Tản Đà của ông là tên ghép giữa núi Tản Viên và sông Đà, quê hương ông. Lận đận trong thi cử, ông chuyển sang viết văn và làm báo kiếm sống => là một trong những người Việt Nam đầu tiên sinh sống bằng nghề viết văn. Cá tính phóng khoáng, yêu đời, “ngông”, thích giang hồ xê dịch. Sự nghiệp có vị trí đặc biệt trong nền văn học nước nhà + Là cây bút tiêu biểu của VHVN trong buổi giao thời, người đi tiên phong trong nhiều lĩnh vực + Được coi là gạch nối giữa VH truyền thống và hiện đại. Câu 2 Đọc thuộc lòng bài thơ. Nội dung là bài thơ mới mẻ, thể hiện cái “tôi” và ý thức cá nhân, cái nhìn mới của tác giả về nghề văn và văn chương. Nghệ thuật + Bài thơ được chia thành nhiều khổ và kết cấu lồng khung. + Giọng điệu khôi hài, nhiều khẩu ngữ, lối kể chuyện bình dân. + Hình tượng thơ không còn cổ điển ước lệ mà gần gũi, bình dân. Dạy bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG CẦN ĐẠT Hoạt động 1 Mở đầu bài học GV Đặt câu hỏi có tính vấn đề “Theo em thời gian là gì? Thời gian có tuân theo chu kì nhất định không?” HS suy nghĩ và trả lời “Thời gian là khoảng kéo dài từ quá khứ tới hiện tại và tương lai. Thời gian có tính chu kì.” GV giải quyết câu hỏi và dẫn nhập vào bài học. Hoạt động 2 Tìm hiểu chung về tác giả - tác phẩm GV cho HS đọc SGK tìm hiểu khái quát cuộc đời và sự nghiệp của nhà thơ. GV nêu những nét chính trong cuộc đời của nhà thơ. HS đọc SGK và theo dõi phần trình bày của GV và ghi chép bài. GV yêu cầu HS “Em hãy nêu những sáng tác chính của nhà thơ Xuân Diệu?” HS đọc phần Tiểu dẫn SGK và trả lời câu hỏi. GV bổ sung, tiểu kết về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của nhà thơ Xuân Diệu. - Sự nghiệp sáng tác văn chương của Xuân Diệu rất đa dạng và phong phú. Ông đem đến cho thơ ca đương thời sức sống mới, cảm xúc mới cùng với những cách tân nghệ thuật nghệ thuật đầy sáng tạo, ông được mệnh danh là nhà thơ “mới nhất trong các nhà thơ mới”. GV yêu cầu học sinh nêu xuất xứ bài thơ và chia bố cục. HS dựa vào SGK trả lời. Hoạt động 3 Tìm hiểu chi tiết nội dung và đặc sắc nghệ thuật của bài thơ. GV gọi một HS đọc 4 câu thơ đầu. HS theo dõi 4 câu thơ. GV đặt câu hỏi “Nhân vật trữ tình có những ước muốn gì? Em có nhận xét gì về những ước muốn đó không?” HS suy nghĩ và trả lời Những ước muốn tắt nắng, buộc gióđây là những ước muốn phi lý, trái hiện thực. GV chỉ ra sự phi lý, trái quy luật tự nhiên trong ước muốn của nhà thơ, giải thích vì sao có sự phi lý đó. - Nhà thơ có những ước muốn nghe có vẻ rất trái với quy luật tự nhiên muốn tắt nắng cho màu đừng nhạt, muốn buộc gió cho hương đừng bay, đó đều là những ước muốn phi lý mà một con người của đời thực sẽ chẳng bao giờ làm được. - Nhà thơ xưng tôi thể hiện “cái tôi” của mình trước cuộc đời, thể hiện ước muốn ngự trị cả thiên nhiên. - Sử dụng những động từ mạnh tắt, buộcthể hiện tư thế chủ động của mình trước thiên nhiên, trước cuộc đời. => tình yêu mãnh liệt đối với thiên nhiên, với cuộc đời, muốn lưu giữ lại những gì đẹp đẽ nhất của cuộc đời “Của ong bướm này đây tuần tháng mật Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân”. - Nhà thơ sử dụng những hình ảnh, màu sắc hết sức rực rỡ “hoa của đồng nội xanh rì”, “lá của cành tơ phơ phất”, những âm thanh đắm say, ríu rít của “yến anh”, của “khúc tình si”. - Nhà thơ đã phát hiện ra một thiên đường có thật ngay trên mặt đất, thiên đường ấy giống như một mâm cỗ được bày sẵn, dâng đón, mời chào, giục giã mọi người hãy đón lấy, hãy tận hưởng những hoa thơm, trái ngọt mà cuộc đời đã ban tặng. => Thiên nhiên rạo rực, tràn trề sức sống. Người đọc như thấy được cả cái háo hức của chính tâm hồn nhà thơ, một nhà thơ ham sự sống nên luôn nhìn sự sống trong trạng thái sinh sôi, nảy nở và tràn đầy sức sống nhất. GV Em hãy nêu cảm nhận của mình về câu thơ “tháng giêng ngon như một cặp môi gần” - Xuân Diệu ví thiên nhiên như hình ảnh của một cô gái qua hình ảnh “tháng giêng ngon như một cặp môi gần”. Nếu như thơ ca trung đại thường lấy vẻ đẹp của thiên nhiên làm tiêu chuẩn miêu tả vẻ đẹp con người khuôn trăng, mày ngài thì ở đây nhà thơ lại lấy vẻ đẹp của con người trần thế chủ yếu là người phụ nữ để làm tiêu chuẩn cho vẻ đẹp của thế giới tự nhiên. Các nhà thơ hiện đâị đều coi con người lầ chuẩn mực của cái đẹp, nhưng với Xuân Diệu thì đó còn phải là người con gái ở độ tuổi xuân sắc. Nhà thơ cảm nhận mùa xuân như hương vị ngọt ngào của tình yêu. Cách dùng chữ, tạo hình ảnh và so sánh rất mới mẻ, độc đáo và táo bạo. - Tuy nhiên trong khúc ca si mê ấy ta dường như vẫn cảm nhận được một sự lo lắng ở nhà thơ thông qua 2 câu thơ “ Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân” Câu thơ “Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa” được ngắt nhịp 3/5 với một dấu chấm câu ở giữa tạo nên sự đứt gãy của câu thơ. Trong niềm vui đã len lỏi nỗi buồn, sự lo lắng. GV Gọi HS đọc phần 3 của bài thơ. HS đọc đoạn thơ. GV “Theo em mùa xuân ở đây được hiểu thế nào và nhà thơ quan niệm về mùa xuân như thế nào”? - Mùa xuân là mùa khởi đầu của năm mới, mùa xuân cũng chính là thời xuân sắc nhất của tuổi trẻ. Nhưng mùa xuân còn là dấu hiệu của bước chuyển thời gian “Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già” Mùa xuân gắn liền với cái đẹp của tình yêu, tuổi trẻ, của cảnh vật, nên “xuân hết nghĩa là tôi cũng mất”. GV Em có nhận xét gì về nhịp điệu của đoạn thơ này so với đoạn 1? GV Em có cảm nhận gì về câu thơ “Mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi?” HS suy nghĩ trả lời. - Cảm nhận về thời gian của Xuân Diệu là cảm nhận mất mát, hẫng hụt “Mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi Khắp sông núi vẫn than thầm tiễn biệt” Xuân Diệu đã mang đến một cảm nhận đầy tính lạ hóa về không gian và thời gian. Mỗi sự vật trong đời sống tự nhiên như đang ngậm ngùi tiễn biệt một phần đời của chính nó. Tạo nên sự phai tàn của từng cá thể. => Mỗi khoảnh khắc trong cuộc đời con người đều quý giá, thiêng liêng. Con người phải biết quý từng giây, từng phút của đời mình, biết làm cho từng khoảnh khắc của đời mình tràn đầy ý nghĩa. GV đọc đoạn thơ cuối HS theo dõi đoạn thơ. GV Nhà thơ sử dụng điệp từ “ta muốn” có dụng ý gì không? HS trả lời - Cảm xúc tràn trề, ào ạt, vồ vập, hăm hở. Sử dụng động từ mạnh, tăng tiến dần “muốn ôm - muốn riết - muốn say - muốn thâu - muốn cắn” Một chuỗi câu lặp lại “ta muốn... ta muốn...” thể hiện sự ham muốn, yêu đời, khao khát hòa nhập của tác giả với thiên nhiên và tình yêu tuổi trẻ. - Hạnh phúc của sự sống là mùi thơm, ánh sáng, thanh sắc. Tận hưởng cuộc đời chính là có dược cảm nhận về những điều ấy ở độ tràn trề nhất. Xuân Diệu muốn tận hưởng cuộc sống cho đến “no nê”, “chuếnh choáng”, “đã đầy”. GV Câu thơ cuối cùng gợi cho em cảm xúc gì? Gọi HS trả lời. - Trong niềm cảm hứng ở độ cao nhất, Xuân Diệu nhận ra cuộc đời, mùa xuân như một cái gì quý nhất, trọn vẹn như một trái đời đỏ hồng, chín mọng, thơm ngát, ngọt ngào, để cho nhà thơ tận hưởng trong niềm khao khát cao độ ”Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi” Mùa xuân như một trái chin ửng hồng , mời mọc, hấp dẫn ta, thôi thúc ta phải hành động để đến cái đích “cắn vào ngươi”. => Câu thơ là đỉnh cao của những khao khát sống, của tình yêu sống rạo rực trong con tim nồng cháy của nhà thơ. - Sống vội vàng, cuống quít không có nghĩa là ích kỷ, tầm thường, thụ động, mà đó là cách sống biết cống hiến, biết hưởng thụ. Đó là quan niệm nhân sinh mới mẻ của thi sĩ. => Một quan niệm sống nhân văn cao đẹp. Một trái tim sôi nổi, trẻ trung, khát vọng hưởng thụ và cống hiến cho đời. Xuân Diệu đã khẳng định được cái tôi trong quan hệ gắn bó với cuộc đời. Hoạt động 4 Tổng kết bài học GV “Các em rút ra được bài học gì thông qua bài thơ này”? HS trả lời trong cuộc sống hãy biết quý trọng thời gian, sống tích cực, sống có ích cho bản thân và xã hội GV bổ sung và tổng kết bài học. GV gọi HS đọc ghi nhớ SGK - Thời gian là một khái niệm để diễn tả trình tự xảy ra của các sự kiện, biến cố và khoảng kéo dài của chúng. Thời gian được xác định bằng số lượng các chuyển động của các đối tượng có tính lặp lại vì vậy có thể nói thời gian tuần hoàn theo chu kì nhất định. Thời gian chỉ có một chiều duy nhất đó là từ quá khứ đến hiện tại và tương lai. Tuy nhiên đối với văn chương nghệ thuật, thời gian có thể được đảo lộn trật tự và không tuân theo một chu kì nhất định. Hôm nay chúng ta sẽ đi tìm hiểu bài thơ “Vội vàng” của Xuân Diệu để thấy được những quan niệm mới mẻ của nhà thơ về thời gian và tuổi trẻ của cuộc đời. I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả a. Cuộc đời - Xuân Diệu 1916-1985, bút danh Trảo Nha, tên thật là Ngô Xuân Diệu. - Sinh ra và lớn lên ở quê ngoại Tùng Giản, Tuy Phước, Bình Định. - Quê quán Đại Lộc, Can Lộc, Hà Tĩnh. - Học xong tú tài ông đi dạy học tư và làm viên chức ở Mĩ Tho Tiền Giang, sau đó ra Hà Nội sống bằng nghề viết văn. - Là thành viên của “Tự lực văn đoàn” 1938-1940. - Năm 1943 Xuân Diệu bí mật tham gia Hội văn hóa cứu quốc, dưới sự lãnh đạo của mặt trận Việt Minh. Trong hai cuộc kháng chiến của dân tộc và những năm xây dựng CNXH ở miền Bắc, Xuân Diệu lấy sự nghiệp văn chương của mình phục vụ Đảng và nhân dân. - Ông được bầu là đại biểu quốc hội khóa I năm 1946. - Ông còn được bầu là Viện sĩ thông tấn Viện Hàn lâm nghệ thuật nước Cộng hòa dân chủ Đức năm 1983. Ông đã được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I về văn học nghệ thuật 1996. b. Sự nghiệp Thơ Thơ thơ 1938, Gửi hương cho gió 1945 ,Riêng chung 1960, Mũi Cà Mau - Cầm tay 1962, Hai đợt sóng 1967, Tôi giàu đôi mắt 1970,Thanh ca 1982 Văn xuôi Phấn thông vàng 1939, Trường ca 1945, Những bước đường tư tưởng của tôi 1958, Các nhà thơ cổ điển Việt Nam tập I, II 1981 2. Tác phẩm - Vội vàng được in trong tập Thơ thơ 1938. - Là một trong những sáng tiêu biểu của nhà thơ giai đoạn trước CM tháng 8. - Bố cục 3phần + phần 1 13 câu thơ đầu ước muốn đi ngược quy luật của tự nhiên, khát khao giao cảm với đời. + phần 2 tiếp theođến “mùa chưa ngả chiều hôm” quan niệm mới mẻ về mùa xuân, tình yêu và tuổi trẻ. + phần 3 đoạn còn lại chạy đua với thời gian để tận hưởng cuộc sống tươi đẹp nơi trần thế. II. Đọc-hiểu văn bản 1. Khát khao giao cảm với đời. * 4 câu thơ đầu - tắt nắng, buộc gió => trái với quy luật tự nhiên - xưng “tôi” thể hiện cái tôi trước cuộc đời. - động từ tắt, buộc => thể hiện tư thế chủ động trước cuộc đời. - điệp từ “tôi muốn” khát vọng muốn đoạt quyền của tạo hóa , khát vọng níu giữ màu sắc hương vị của tự nhiên, của cuộc đời. * Những câu tiếp theo - hoa đồng nội, yến anh, khúc tình si => thiên đường trên mặt đất như mời chào, giục giã mọi người đón lấy. - điệp ngữ “này đây” liệt kê một loạt cảnh đẹp của thiên nhiên. => bức tranh mùa xuân diễm lệ, mơ màng, rộn ràng và đầy sức sống. - “tháng giêng ngon như một cặp môi gần” => hình ảnh so sánh rất mới mẻ, táo bạo, gợi liên tưởng mạnh mẽ về tình yêu đôi lứa, hạnh phúc tuổi trẻ. - Tâm trạng tưởng chừng mâu thuẫn nhưng lại thống nhất “sung sướng > muốn sống gấp, sống nhanh, sống vội để tranh thủ thời gian niệm mới mẻ về thời gian, tuổi trẻ và hạnh phúc - xuân tới_xuân qua xuân non_xuân già => thời gian như một dòng chảy xuôi chiều, một đi không bao giờ trở lại. Mỗi phút giây trôi qua là mất đi vĩnh viễn. - Nhịp điệu chùng xuống chuyển sang bâng khuâng, lo sợ “Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất” - Giọng thơ trở nên xót xa; “Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi”=> cái còn mãi ở đây là thời gian nhưng cái mất đi sẽ là tuổi trẻ, là sức sống của con người. - “Mùi tháng năm” Thời gian được cảm nhận bằng khứu giác. - “rớm” khứu giác đã chuyển thành thị giác. -“vị chia phôi” vị giác => nhà thơ sử dụng phép chuyển đổi cảm giác rất nhuần nhị và tinh tế. => Hiện tại đang lìa bỏ để trở thành quá khứ, được hình dung như một cuộc chia li. 3. Thái độ trước cuộc đời. - động từ mạnh ôm, riết, say, thâu thể hiện cảm xúc tràn trề, ào ạt, vồ vập, ham hở. -“ta muốn” sự ham muốn, yêu đời, khát khao hòa nhập với cuộc đời, thể hiện một khát vọng sống mãnh liệt. - Đại từ “ta” khát khao hòa nhập với cuộc đời của nhà thơ, hòa cái “tôi” cá nhân với cái “ta” của cộng đồng. - “chếnh choáng, đã đầy, no nê” Nhà thơ luôn muốn cảm nhận cuộc sống ở độ tràn trề, viên mãn nhất. - “Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi” => Thể hiện thái độ sống tích cực, say sưa, cuồng nhiệt, hết mình. III. Ghi nhớ Vội vàng là lời giục giã sống mãnh liệt, sống hết mình, quay trọng từng giây từng phút của cuộc đời. Nghệ thuật độc đáo mới mẻ được thể hiện qua sự kết hợp nhuần nhị giữa mạch cảm xúc và mạch luân lí, giọng điệu say mê, sôi nổi, những sáng tạo độc đáo về ngôn từ và hình ảnh thơ. 6. Hướng dẫn học tập ở nhà - Đọc thuộc lòng bài thơ. - Làm bài tập luyện tập Sgk - Soạn bài “Thao tác lập luận bác bỏ”
giáo án văn 11 vội vàng
